Jak naprawić związek po zdradzie?
Zdrada jest sytuacją traumatyczną dla pary, partnera zdradzonego i zdradzającego. Nikt nie jest na nią przygotowany, nikt jej nie planuje. Współczesny świat szczególnie obfituje w możliwości zdradzania partnera. Można zdradzać, nie wychodząc z domu, leżąc obok partnera, nie mając kontaktu fizycznego z „kochankiem(-ką)”. Definicja zdrady również zmieniła się w ostatnich dziesięcioleciach, z czego wynikają dodatkowe trudności w pracy terapeutycznej. Partnerzy różnie rozumieją niewierność, dlatego bardzo ważne jest uporządkowanie przekonań klienta i własnych poglądów terapeuty w temacie zdrady.
Dla terapeuty chcącego prowadzić terapię pary po zdradzie bardzo istotna powinna być świadomość własnych przekonań w tej kwestii. Jeśli ukierunkowane są jednostronnie, czyli terapeuta uważa, że w zdradzie nie ma nic złego lub traumatycznego, lub przeciwnie – uważa, że jest to karygodne, niegodne zachowanie, wówczas nie powinien podejmować się terapii. W terapii pary zawsze należy dbać o bezstronność, równy dystans do każdego z partnerów. To podstawowa zasada udanej pracy z parą. Terapeuta pracuje z relacją między partnerami, a nie indywidualnie z każdym osobno. Trudności, problemy, z jakimi zgłaszają się pary, są bardzo złożone. Zdrada jest tematem wyjątkowym. Jest zjawiskiem ocenianym kulturowo, moralnie, religijnie. Terapeuta nie może udawać, że jego osobiste poglądy lub doświadczenia nie mają znaczenia i nie wpłyną na jakość pracy. Uczciwość i profesjonalizm zakładają odpowiedzialne zilustrowanie samego siebie. Odpowiedzi na te pytania powinny „zaistnieć” w umyśle terapeuty – niejako stanowić hipotezy robocze, których weryfikowanie powinno stanowić element terapii. Partnerzy mogą mieć różne definicje i rozumienia zdrady, i często tak się zdarza. Dlatego praca terapeutyczna powinna wydobyć „na światło dzienne” rozumienie i postawy partnerów w tym względzie. Jeśli nie ma wspólnego stanowiska u partnerów, czy doszło do zdrady, wówczas niemożliwa jest praca terapeutyczna w tym zakresie. Wtedy należy – jeśli taka jest wola partnerów – podjąć pracę zmierzającą do ujednolicenia rozumienia problemu.
Zdrada, niewierność, nieuczciwość w małżeństwie, partnerstwie nie jest nowym zjawiskiem. Terapeuta nie jest sędzią, a gabinet nie jest salą sądową. Naszym zadaniem jest stworzenie bezpiecznej, życzliwej atmosfery i warunków do pracy partnerom, którzy pomimo traumy zdrady i związanego z nią cierpienia chcą być nadal razem lub spróbować zrozumieć, co się między nimi wydarzyło.
Zanim terapeuta rozpocznie pracę z parą po zdradzie, powinien zweryfikować swoje postawy i przekonania w tym względzie. Pomocne może być odpowiedzenie sobie na kilka pytań:
- Czy zdrada niszczy związek?
- Czy osoba zdradzająca jest zła, zasługuje na karę, nie można jej ufać?
- Czy osoba zdradzana sama jest sobie winna?
- Czy zdrada jest przyczyną kryzysu, czy jego objawem?
- Czy jeśli ktoś raz zdradził, będzie to robił nadal?
- Jakie są moje osobiste doświadczenia ze zdradami (zdradzany, zdradzający), zdrady w najbliższej rodzinie?
- Jakie mogą być konsekwencje zdrady dla związku, osoby zdradzającej, osoby zdradzanej?
Chodzi przede wszystkim o wewnętrzną postawę terapeuty będącego moderatorem procesu rozumienia i przepracowywania zdrady przez partnerów.
METODY PRACY Z PARĄ PO ZDRADZIE
Praca ze związkiem po zdradzie jest procesem, w którym partnerzy przechodzą przez jego kolejne etapy.
Jeśli para zgłasza się na konsultację, zazwyczaj oznacza to, że mimo niewierności któregoś z partnerów lub obojga chcą ze sobą nadal być. Deklarują chęć uzyskania pomocy w poradzeniu sobie z sytuacją. Oboje nie radzą sobie z emocjami, oboje przeżywają wewnętrzny konflikt. Dotyczy on chęci pozostania w związku, pracy nad nim, ponownego zbliżenia się do partnera, a jednocześnie chęci zadania bólu, zemsty na partnerze lub opuszczenia związku. Pacjenci mogą oczekiwać od terapeuty, że zajmie jasno określone stanowisko w ich dylematach. „Podpowie”, czy powinni ukarać partnera, czy wybaczyć, czy mogą mu ponownie zaufać lub czy pozostanie w związku ma sens. W wyobrażeniach pacjentów pomogłoby im to uwolnić się od tego, co czują. Nie jest to możliwe. Emocje – podobnie jak w procesie żałoby – muszą wybrzmieć, trzeba je przeżyć i zaakceptować, aby móc pójść dalej. W pewnym sensie odkrycie i mierzenie się z niewier...
