„Na szczęście mamy lament” – napisała Marion Woodman, jungistka. Co jest dla nas tak poważnym zagrożeniem, że lament staje się naszym sprzymierzeńcem? To zdanie, umieszczone w książce Uzależnienie od doskonałości, w całości brzmi tak: „Na szczęście mamy lament, który nie pozwala nam stać się idealnymi robotami”. Żeby zrozumieć siłę i motyw dążenia do tego, żeby stać się idealnym robotem, trzeba zanurzyć się w opisywany przez Woodman kontekst.
PIERWIASTEK MĘSKI I KOBIECY W KAŻDYM Z NAS
Woodman pisze o kobiecym i męskim elemencie, trybie, sposobie funkcjonowania, wielokrotnie podkreślając, że element kobiecy posiadają także mężczyźni, a element męski – także kobiety. Co więcej, ich „pożenienie” w sobie samym czy sobie samej jest koniecznym warunkiem dojrzałości i czerpania z życia radości. Te dwie energie opisywane były już przez antyczną filozofię chińską jako jin i jang, przez filozofię hinduską jako Shiva i Shakti, w naszym kręgu kulturowym natrafia się czasami na pokrewne, choć nie identyczne, rozróżnienie między „być” i „mieć”, mówi się też o energii działania i energii bycia. Jakimkolwiek słowem nie opisywalibyśmy tego, warto przyjrzeć się tym dwóm elementom.
PARADYGMAT DZIAŁANIA
Element „męski” (pozwólcie, że użyję cudzysłowu, żeby podkreślić umowność terminu) to energia działania, osiągu, targetu, zdobywania, element pewnego rodzaju agresji rozumianej jako ingerowanie w to, co jest, i zmianę tego wedle własnego zamysłu; energia celowości, zadania, waleczności. Jest to też energia rozróżniania – tak albo nie, czarne albo białe, jedziesz czy nie jedziesz, wiesz albo nie wiesz, w prawo albo w lewo. Energia w jakimś sensie wertykalna: ruch idzie do przodu albo do góry: chcesz dojść do tego celu, wspiąć się po szczeblach kariery. To energia zatykania flagi na szczycie. To także energia rywalizacji – pytania, kto na ten szczyt dojdzie pierwszy.
To energia, jak pisze Woodman – i tutaj sprawa robi się trochę bardziej skomplikowana – Ducha, czyli zasady zewnętrznej, która ma organizować nasz świat. Wewnątrz tej energii wierzymy, że istnieje pewna zewnętrzna wykładnia – zbiór zasad, stworzony przez osobę, kulturę, cywilizację, religię, którym mamy się kierować, ideał, do którego mamy dążyć.
PARADYGMAT BYCIA
Element „ko...
