Pełna treść dostępna jest wyłącznie dla subskrybentów

Masz już subskrypcję? Zaloguj się!

Zespół uzależnienia od internetu

Joanna Flis
Nowe uzależnienia ODC. 9/9

Jak zdiagnozować uzależnienie od internetu?

Prekursorem obserwacji sugerujących możliwość pojawienia się zjawiska uzależnienia od Internetu był w 1995 roku I. Goldberg, amerykański psychiatra z Uniwersytetu Columbia. Jego obserwacje otworzyły drogę do dyskusji na temat wpływu nowych mediów na kondycję psychiczną współczesnego człowieka. Dziś nie mamy wątpliwości – aktywności podejmowane w sieci mogą prowadzić do ogólnego pogorszenia jakości życia. Badania na obywatelach Ameryki wskazują, że średnio jeden na ośmiu może cierpieć na symptomy uzależnienia od Internetu.

Zjawisko psychopatologii w obszarze nowych mediów doczekało się badań przybliżających specyfikę objawów wskazujących na destrukcyjny charakter czynności podejmowanych w Internecie. Klasyfikacja diagnostyczna pozostawia jednak sporo wątpliwości, głównie w związku z różnorodnością e-uzależnień. Ekspansja zaburzeń psychicznych w świecie wirtualnym jest niezwykle szybka, a nasza wiedza na temat jej specyfiki nie jest wystarczająca. Próba ogólnego ujęcia wszystkich destrukcyjnych czynności w cyberprzestrzeni w jedno kryterium diagnostyczne okazuje się coraz częściej nietrafiona. Nowe zjawiska, takie jak phubbing, hikikomori czy też problemy, z jakimi zgłaszają się klienci do gabinetu psychoterapeuty, jednoznacznie wskazują na znaczący wpływ cyberprzestrzeni na jakość relacji interpersonalnych.

Odnosząc się do uzależnienia od Internetu, mam na myśli taki rodzaj dysfunkcjonalnego korzystania, który zamiast przynosić korzyści, staje się źródłem zaburzeń (S. Goolam, 2005). Zaburzenie to określane jest najczęściej jako: zespół uzależnienia od Internetu, patologiczne uzależnienie od Internetu, kompulsywne używanie Internetu oraz problemowe używanie Internetu. W Polsce stosuje się określenie zaproponowane przez prof. A. Jakubika – zespół uzależnienia od Internetu.

Diagnoza różnicowa uwzględniająca wielopłaszczyznową specyfikę zaburzeń manifestujących się w sieci, a mających wpływ na całokształt jednostki i jej funkcjonowania, zdaje się kluczowym zadaniem klinicystów decydujących się na pracę z e-uzależnieniami. U podłoża tego zagadnienia jawi się pytanie, jaka jest specyfika wzajemnych relacji rozwijającej się choroby a cyberprzestrzeni. Czy przestrzeń wirtualna staje się motorem napędowym nowych uzależnień behawioralnych? Czy może jest jedynie płaszczyzną, w której pierwotne zaburzenia występujące u jednostki mogą się swobodnie manifestować?

UZALEŻNIENIE

to psychiczny i fizyczny stan wynikający z interakcji między żywym organizmem a substancją chemiczną 
(do których należą: alkohol, narkotyki, nikotyna, leki), charakteryzujący się zmianami i innymi reakcjami, takimi jak: konieczność przyjmowania danej substancji w sposób ciągły lub okresowy, w celu doświadczania jej wpływu na psychikę lub by uniknąć objawów towarzyszących brakowi substancji.

E-UZALEŻNIENIA – KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE

Pierwszą definicją uzależnienia jest określenie pochodzące z 1969 roku opracowane przez Komisję Ekspertów Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), zgodnie z którą: UZALEŻNIENIE to psychiczny i fizyczny stan wynikający z interakcji między żywym organizmem, a substancją chemiczną (do których należą: alkohol, narkotyki, nikotyna, leki), charakteryzujący się zmianami i innymi reakcjami, takimi jak: konieczność przyjmowania danej substancji w sposób ciągły lub okresowy, w celu doświadczania jej wpływu na psychikę lub by uniknąć objawów towarzyszących brakowi substancji.

Nazwy „uzależnienie od czynności” po raz pierwszy użył austriacki psychoanalityk O. Fenichel w 1945 roku, zaś współczesnym twórcą kryteriów uzależnień czynnościowych jest A. Goodman (1990).

W jego opinii podstawowymi wyznacznikami uzależnień czynnościowych są:

  • przymus powtarzania określonych czynności zaburzających w sposób istotny życie wykonującej je osoby,
  • efekt „autoterapeutyczny”, doświadczanie przyjemności lub uciszenie cierpienia,
  • poczucie braku kontroli nad powtarzanym zachowaniem.

W 1997 roku podczas spotkania z okazji 105. rocznicy Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego w Chicago M. Griffiths zaprezentował propozycję sześciu kryteriów zależności od substancji lub czynności:

  • dominacja,
  • zmiana nastroju,
  • tolerancja,
  • objawy abstynencyjne,
  • konflikty,
  • nawrót.

Od tamtej pory nasza wiedza na temat uzależnień behawioralnych znacznie się wzbogaciła, pojęcie zostało sprecyzowane i o...

Pozostałe 80% treści dostępne jest tylko dla subskrybentów.

Subskrybuj

Pozostałe odcinki

Podobne materiały